ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အမွတ္တရ (စကားခ်ီး။ လူ႔ေလာကထဲ သူေနခဲ့ရတာက ၃၂ ႏွစ္ ၅ လ ၆ ရက္ ထဲရယ္ပါ။ ၁၃-၂-၁၉၁၅ မွ ၁၉-၇-၁၉၄၇ နတ္ေမာက္ ဦးေသာဘိသေက်ာင္း ေရနံေခ်ာင္း အမ်ိဳးသားေက်ာင္း ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေတြမွ ပညာဆည္းပူးခဲ့၊ ၁၉၃၄ ေက်ာင္းသားသမဂၢအမႈေဆာင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဘ၀စတင္၊ ႏိုင္ငံေရး လုပ္သက္ ၁၃ ႏွစ္ အဓိက ျဖတ္သန္းမႈေတြက သမဂၢ၊ တို႔ဗမာ၊ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၊ ဖဆပလ အဓိက ေအာင္ျမင္မႈကေတာ့ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး သို႔မဟုတ္ စတုတၴျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္) အရပ္ ပုပု မ်က္ေမွာင္ ကုတ္ကုတ္ ပိုသီပတ္သီ အညာသား။ ဘီေအ ေက်ာင္းသား စကား မေျပာ ေျပာရင ္မရပ္ ညႇင္းသိုးသိုး အ႐ိုးခံ ေခါင္း အမာဆံုး ဇြဲ အရွိဆံုး စိတ္ဓာတ္ အျပင္းထန္ဆံုး လူသား။ သူမသိ နားမလည္တာေတြက အမ်ားသား ေရ မကူးတတ္ဘူး စက္ဘီး မစီးတတ္ဘူး စႏၵရား မတီးတတ္ဘူး သီခ်င္းေကာင္းေကာင္း နားမေထာင္ခဲ့ရဘူး မိန္းမ မပိုးတတ္ဘူး ဘိလပ္ျပန္သန္းကို ေမရွင့္သီခ်င္း ဆိုခိုင္းခဲ့သူ ခ်စ္ရတဲ့ နာစ့္မေလးၾကည္ကို လူငွားနဲ႔ ပိုးခဲ့ရသူ ဗြီအိုင္ပီဆိုတဲ့ စာတန္းကို အလြန္စက္ဆုပ္ရြံရွာသူ လမ္းေဘးမွာ ေက်ာက္ေက်ာေရေသာက္တဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ မဂၤလာေဆာင္မွာ ခဲဖိုးေတာင္းတာ နားမလည္တဲ့သူ လြတ္လပ္ေရးကို စဥ္းစားရင္း စစ္ဖိနပ္ ေျပာင္းျပန္စီးတဲ့သူ လြတ္လပ္ေရးကို စဥ္းစားရင္း ဆံပင္ညႇပ္မၿပီးခင္ ထထြက္သြားတဲ့သူ ေတြ႕ခ်င္လြန္းလို႔ လမ္းမွာတားတဲ့ ရြာသားေတြနဲ႔ အတူ လမ္းေဘးမွာ အေၾကာ္စားတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ သူ႔ကုိယ္သူ ျပည္သူတစ္ေယာက္အျဖစ္ခံယူတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ "ၾကည္...ပဲျပဳတ္နဲ႔ နံျပားရရင္ စားခ်င္တယ္" မိန္းမကို မနက္စာျပင္ခိုင္းတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္စာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္ရဲ႕ အမွားနဲ႔ သာမန္ရဲေဘာ္အဆင့္ရဲ႕ အမွန္ကို ကြဲကြဲျပားျပားသိတဲ့သူ လူငယ္ဘ၀၊ လူ႔ဘ၀ရဲ႕ စည္းစိမ္အရသာေတြ ခံစားဖို႔ အခ်ိန္မရခဲ့တဲ့သူ သူ႔ျဖတ္သန္းမႈမွာ လြတ္လပ္ေရးဆိုတာ တစ္ခုတည္းနဲ႔ ပကတိ ႐ိုးရွင္းသန္႔စင္ခဲ့တဲ့သူ သူ႔ကို ဒဂုန္တာရာက ကင္ပြန္းတပ္ ေအာင္ဆန္း သို႔မဟုတ္ အ႐ိုင္းတဲ့။ လုပ္သက္က ခပ္ႏုႏု ေက်ာင္းသား ေပါက္စ သခင္ ေပါက္စ စစ္သား ေပါက္စ ႏိုင္ငံေရးသမား ေပါက္စ ဘ၀ေတြက အဖံုဖံု အသက္က ၃၀ မရွိ တရွိ။ ဒီေအာင္ဆန္း လက္ေတာက္ေလာက္ေလးကို ဘာ့ေၾကာင့္ ေနမ၀င္ အင္ပါယာႀကီး ဒူးေထာက္ခဲ့ရပါသလဲ...။ တကယ္ဆိုေတာ့ ငါတို႔ ေအာင္ဆန္းက နယ္နယ္ရရ မဟုတ္- ႐ိုးသားတဲ့ ျမန္မာေတြထက္ပို ႐ိုးသားတဲ့ ေအာင္ဆန္း သတၱိေျပာင္တဲ့ ျမန္မာေတြထက္ပို သတၱိရွိတဲ့ ေအာင္ဆန္း စြန္႔လႊတ္ရဲတဲ့ ျမန္မာေတြထက္ပို စြန္႔လႊတ္ျပတဲ့ ေအာင္ဆန္း၊ ဒီလို ေအာင္ဆန္း သူ႔ေသြးသား အ႐ိုးအခ်ဥ္ေတြ အားလံုး လြတ္လပ္ေရး တစ္ခုတည္းနဲ႔ အၿပီး စုစည္းတည္ေဆာက္ျပတဲ့ ေအာင္ဆန္း တကယ့္အ႐ိုးခံ ေအာင္ဆန္းေပါ့။ ဒီေအာင္ဆန္းကို လြတ္လပ္ေရးလမ္း၀မွာ ဘြားကနဲ ျမင္လိုက္ရ႐ံုပဲ ေအာင္ဆန္းရဲ႕ဆရာေတြ မႈိင္း၊ ျမ၊ ခ်ိဳတို႔ကအစ ""ငါတို႔ အားကိုးပါရေစ"" ဆိုလာၾက၊ ေရွးဘိုးဘြားမိဘျပည္သူေတြက ""ငါတို႔ကယ္မယ့္ မင္းေလာင္းေပၚၿပီ"" ၿပံဳးေပ်ာ္ၾက လူငယ္ေသြးေသာက္ျမန္မာေတြက ""ငါတို႔ စြန္႔ပါရေစ"" ဆိုၿပီး ေရွ႕ထြက္လာၾက စုၾက၊ ႐ံုးၾက၊ စည္းလံုးၾက တကယ့္ဗမာေတြ မဟာေအာင္ဆန္းအေနာက္က ျပည္သူ႕ ဒီလႈိင္းလံုးႀကီးေတြရဲ႕ တ၀ုန္း၀ုန္း ႐ိုက္ခတ္သံဟာ အဲဒီအခ်ိန္က ၀ိတိုရိယဘုရင္မႀကီးကိုေတာင္ အိပ္မက္ေတြ ေအးခဲေစခဲ့သေပါ့။ ေအာင္ဆန္းေရွ႕ေရာက္ရင္ ရွမ္းေတြက ရွမ္းစကားမဆိုၾက ကခ်င္ေတြကလည္း ကခ်င္စကားမဟၾက ေအာင္ဆန္းကို ယံုၾကည္စြာနဲ႔ သူတို႔ သခင္အျဖစ္ သိမွတ္ျပဳၾက အားလံုးေသာ တိုင္းရင္းသားေတြ။ ဒီျပည္လံုးကၽြတ္အားကို စုစည္းႏုိင္ခဲ့လိုလည္း အဂၤလိပ္ေတြက ဒီေအာင္ဆန္းလက္ေတာက္ေလာက္နဲ႔ တစ္စားပြဲထဲ ၀ိုင္းခဲ့ၾကေပါ့ အကင္းပါးသူေတြပီပီ မတိုက္မီက ႐ံႈးေနတဲ့ ဒီစစ္ကို ဒင္းတို႔ မတိုက္၀ံ့ၾက မ်က္ႏွာမပ်က္ ေအာင္ျမင္စြာ ဆုတ္ခြာမယ့္လမ္းကို သူတို႔ ေရြးခဲ့ၾက ေအာင္ဆန္းနဲ႔အေတြ႕မွာ။ ယံုၾကည္အားကိုးတဲ့ မ်က္လံုးေပါင္း သန္း ၆၀ ေအာင္ဆန္းမွာ ရွိတယ္ လြတ္လပ္ေရးကို တ႐ႈိက္မက္မက္ေတာင့္တတဲ့ ႏွလံုးသားသန္း ၃၀ ေအာင္ဆန္းမွာရွိတယ္ ေအာင္ဆန္းေသဆို ေသျပ၀ံ့တဲ့သူ ေအာင္ဆန္းမွာ တျပည္လံုးရွိတယ္ ဒီ မ်က္လံုးႏွလံုးအသက္ ဗို႔အားသိန္းသန္းခ်ီ မီးဆလိုက္အားေတြနဲ႔ ေနမ၀င္အင္ပါယာကို ျပတ္ျပတ္သားသား လွမ္းထိုးလိုက္တဲ့အခါ အေျခာက္တိုက္ ဘ၀င္ျမင့္ေနသူေတြ အားလံုး အရည္ေပ်ာ္သြားခဲ့ၾက။ ဘယ္ရာဇ၀င္မွာ ခင္ဗ်ားတို႔ ေတြ႕ဘူးလဲ။ ဂ်ပန္ဆိုတာ မႏူးမနပ္မဟုတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္ဆိုတာက ေ၀လာေ၀း သူငယ္ႏွပ္စားမဟုတ္။ ဒင္းတို႔ေတြေတာင္ ရေအာင္ စည္း႐ံုးႏိုင္တဲ့သူ ေအာင္ဆန္း ဒီေအာင္ဆန္းက စစ္ကို မလို ဒါေပမဲ့ ရရင္ရ မရရင္ခ် ဆိုတာ ေအာင္ဆန္း၀ါဒ လြတ္လပ္ေရးကို အျမန္ဆံုးလိုခ်င္ေနတဲ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္ ျပည္သူေတြရဲ႕ တစ္ဦးတည္းေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ငါတို႔ ေအာင္ဆန္းေပါ့။ ေအာင္ဆန္း ဒီအခ်ိန္ဆို ၉၃ ႏွစ္ရွိၿပီ ေအာင္ဆန္းေျပာမယ္ အဘိုးရဲ႕စကား နားေထာင္...။ ""မေမ့နဲ႔ မင္းတို႔ ကေန႔ ႐ႈေနတဲ့ ေလဟာ ငါတို႔ မေန႔က ေခၽြးစက္ေတြဆိုတာ မေမ့နဲ႔ မင္းတို႔ ျမန္မာဆိုတဲ့ စကားတစ္ခြန္းကိုရဖို႔ ငါတို႔ ဘံုးေဘာလေအာ က်ဆံုးေပးခဲ့ရတာ မေမ့နဲ႔ မင္းတို႔ ကမၻာ႔ေျမပံုေပၚတက္ႏိုင္ဖို႔ ငါတို႔ အေလာင္းေကာင္ေတြဆင့္ၿပီး ထမ္းတင္ေပးခဲ့တာ မေမ့နဲ႔။"" . . . . . ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္းမွာ အေဖႏွစ္ေယာက္ရွိတယ္ တစ္ေယာက္က ကိုယ့္ေသြးသားအေဖ က်န္တစ္ေယာက္က ျမန္မာလူမ်ိဳးကို ေမြးေပးတဲ့အေဖ ျမန္မာလူမ်ိဳးရဲ႕အေဖ ျမန္မာ့အေဖ ေအာင္ဆန္းေပါ့။ က်ဳပ္အေဖနဲ႔အဖိုးဟာ ေအာင္ဆန္းသားေတြ ေအာင္ဆန္းက က်ဳပ္အဖိုး က်ဳပ္သားက ေအာင္ဆန္းရဲ႕ျမစ္ေပါ့ သူ႕အဘိုးကို သူ လြမ္းတတ္ေနၿပီ သူ႕သားက်ရင္လဲ သူ႕အေဘးနဲ႔ ေပးေတြ႕ႏိုင္ဖို႔ အခုကတည္းက အေသအခ်ာ က်ဳပ္ မွာထားရအံုးမယ္။